Vox Populi Vox Dei

43,827 Replies

Menjelang pelaksanaan pemilihan presiden mendatang, makin rajin saja politisi kita mengutip adagium yang sangat populer di Eropa pada abad pertengahan. Adagium itu berbunyi vox populi vox dei, yang artinya: Suara rakyat adalah suara Tuhan.

Kutipan berbahasa Latin itu terus-menerus diulang dan didengungkan, bahwa pemilihan umum adalah saatnya rakyat menentukan pilihan dan masa depannya. Apa pun pilihan rakyat, tak bisa digugat, karena itu adalah juga kehendak Tuhan.

Munculnya kalimat pendek itu sebenarnya dilatari oleh kezaliman Raja Louis XIV dari Prancis (1643-1715), yang selalu berkata dengan pongahnya sampai menjadi termasyhur, yaitu: L’etat c’est moi, hukum itu adalah saya!

Pernyataan ini jelas mengandung makna bahwa dirinya identik dengan Tuhan atau dapat diartikan bahwa segala sesuatu yang keluar dari dirinya, pastilah mewakili Tuhan. Maka, sebagai reaksi terhadap ekspresi itu, orang kemudian memunculkan slogan lain, vox populi vox dei.

Dalam konteks kekinian, sah-sah saja menggunakan adagium itu, khususnya di gelanggang politik, walaupun banyak pertanyaan menyangkut hal ini. Misalnya, kalau memang suara rakyat adalah suara Tuhan, apakah Tuhan ikut bersalah karena rakyat telah membiarkan Soeharto menjadi presiden selama tiga dasawarsa? Dan, apakah Tuhan ikut pula bersama rakyat saat Soeharto ditumbangkan?

Contoh lainnya, dalam sebuah pemilihan kepala desa, ketika seorang calon terpilih karena membagi-bagi uang pada penduduk, apakah Tuhan juga bisa disuap? Ketika kepala desa tersebut melakukan korupsi, apakah Tuhan bisa dipersalahkan? Tapi, biarlah itu menjadi polemik di kalangan politisi, karena tulisan ini lebih kepada penggunaan adagium tersebut dalam konteks ilmu hukum.

Pasalnya, dalam penerapan hukum pun, adagium ini sering dipakai, meski tidak secara langsung diucapkan. Padahal, dalam penerapan hukum, cara pikir tersebut harus diharamkan. Suara rakyat tidak serta merta (mestinya) menjadi hukum, tanpa adanya bukti yang kuat.

Dalam bukunya berjudul Peradilan yang Sesat (Grafiti Pers, 1983), Hermann Mostar berkisah. Pada tahun 1854 di Kota Eldagsen, Hannover, Jerman, seorang wanita bernama Charlotte Hartmann ditemukan tewas terbunuh. Sejumlah perhiasan dan uang milik korban raib. Kasus ini membuat gempar lantaran desa itu dikenal sangat aman dan penduduknya saling kenal. Karena itu, tiba-tiba saja muncul tuduhan pada dua orang pria semata-mata karena keduanya dikenal sebagai warga yang suka mencuri dan berpenampilan tak sedap.

Meski Busse dan Ziegenmeyer sudah memberi alibi, tak ada saksi yang menguatkan. Penduduk pun memaksa pengadilan mendakwa yang bersangkutan karena tak ada lagi warga yang punya motif melakukan pembunuhan. Pihak pengadilan, karena terus didesak akhirnya menyidangkan kasus itu untuk memberi ketenangan bagi penduduk yang terus dihantui ketakutan adanya pembunuh yang berkeliaran. Persidangan berjalan berat sebelah. Motif yang memberatkan keduanya diungkap, sedangkan hal yang meringankan disimpan.

Di tengah berjalannya persidangan, Jaksa Agung meminta dihentikannya penuntutan terhadap kedua terdakwa. Namun, putusan itu membuat amarah penduduk memuncak. Pengadilan Tinggi akhirnya menyerah dan sidang dilanjutkan. Akhir kata, setelah mendengar keputusan dewan juri, hakim memutuskan kedua terdakwa divonis mati. Tak lama setelah itu, Ziegenmeyer menggantung diri di selnya karena tak tahan menanggung tuduhan. Namun, penduduk menerimanya sebagai pengakuan dosa.

Sembilan bulan kemudian, sebuah peristiwa pembunuhan terjadi di desa tetangga dan seorang pria bernama Bruns ditangkap. Dengan bukti yang kuat dia akhirnya mengaku sekaligus terungkap pula bahwa Bruns juga yang membunuh Charlotte. Busse yang belum sempat dieksekusi namun mengalami pendarahan otak serta lumpuh, dibebaskan serta ikut menyaksikan persidangan Bruns. Pada November 1856, Bruns dipancung atas kejahatan ganda yang dilakukannya. Sejak itu pula Kota Eldagsen terkenal di seluruh Jerman dan masuk dalam kepustakaan hukum dunia.

Dalam kasus ini, jika memang suara rakyat adalah suara Tuhan, artinya Ziegenmeyer telah digantung oleh Tuhan dan Busse lumpuh karena dihukum Tuhan. Hal tersebut tentu di luar akal sehat. Contoh kasus ini membuktikan bahwa suara rakyat bukan segala-galanya, apalagi menyamai kemauan Tuhan. Logikanya, kalau memang rakyat tanpa cela dan tanpa dosa, buat apa Tuhan disembah?

Sayang, prinsip ini tidak bisa diberlakukan pada setiap ruang dan waktu. Berkaca pada kasus penahanan Prita Mulyasari yang menjadi tertuduh dalam kasus pencemaran nama baik Rumah Sakit Omni Internasional, yang terjadi justru sebaliknya. Aparat penegak hukum telah bertindak berlebihan yang kemudian dikoreksi oleh suara publik. Inilah dilema hukum di Indonesia. Publik yang biasanya gampang menjatuhkan vonis ternyata lebih memiliki “kewarasan” ketimbang lembaga peradilan yang sudah tumpul nurani dan logikanya.

Dalam kasus Prita pula prinsip sebab dan akibat dalam ilmu hukum telah dijungkirbalikkan. Sungguh aneh, ketika Omni melaporkan kasus pencemaran nama baik, aparat penegak hukum langsung bergerak. Prita digugat secara perdata dan dituntut secara pidana sebelum kemudian dinyatakan bersalah dalam kasus perdata. Prita pun kemudian ditahan karena menjadi tersangka dalam kasus pidana.

Saya tidak menyoal tentang materi undang-undang yang menjerat Prita, karena pada titik ini, akal sehat benar-benar telah dimandulkan pengadilan. Bukankah sebelum Prita digugat dan didakwa, harus dibuktikan dulu benar atau tidaknya tuduhan terhadap Omni seperti yang dia tulis dalam surat elektroniknya? Seandainya apa yang ditulis Prita adalah benar, berarti lembaga peradilan telah sesat dalam mengadili karena dia sama sekali tidak mencemarkan nama Omni.

Pada tahun 399 SM, pengadilan di Athena, Yunani, memutuskan Socrates bersalah karena telah meracuni pikiran kaum muda dengan ajaran-ajarannya. Pada usia 70 tahun, filusuf kenamaan itu dijatuhi hukuman mati dengan meminum racun. Setelah 24 abad berlalu, kasus yang sama kembali terjadi. Seorang ibu rumah tangga didakwa karena menuliskan kegundahan hatinya. Benar agaknya, kita memang tak pernah mau belajar pengalaman.

Sumber

43,827 thoughts on “Vox Populi Vox Dei”

  6. MartinNek

    Воздушные компрессоры https://porshkompressor.ru/ в Москве – купить по низким ценам в интернет-магазине. Широкий ассортимент воздушных поршневых компрессоров. В каталоге – передвижные, стационарные модели, с прямым и ременным приводом, сухого сжатия и маслозаполненные.

  15. Earnesttof

    В нашем обществе, где диплом становится началом удачной карьеры в любом направлении, многие ищут максимально простой путь получения образования. Наличие официального документа переоценить невозможно. Ведь диплом открывает дверь перед всеми, кто стремится вступить в профессиональное сообщество или учиться в ВУЗе.
    В данном контексте наша компания предлагает оперативно получить этот важный документ. Вы можете приобрести диплом старого или нового образца, что становится удачным решением для человека, который не смог завершить образование, утратил документ или хочет исправить плохие оценки. Все дипломы выпускаются аккуратно, с максимальным вниманием к мельчайшим элементам, чтобы на выходе получился документ, максимально соответствующий оригиналу.
    Плюсы данного подхода заключаются не только в том, что можно максимально быстро получить свой диплом. Процесс организовывается удобно, с нашей поддержкой. От выбора подходящего образца документа до правильного заполнения личной информации и доставки в любое место страны — все будет находиться под абсолютным контролем наших мастеров.
    Всем, кто хочет найти быстрый способ получить необходимый документ, наша компания предлагает отличное решение. Приобрести диплом – это значит избежать длительного процесса обучения и не теряя времени переходить к достижению личных целей, будь то поступление в университет или старт успешной карьеры.
    https://diploman-russiyans.com

  26. Margarito McPhillamy

    Usually I don’t read article on blogs, however I would like to say that this write-up very compelled me to check out and do it! Your writing taste has been amazed me. Thank you, very nice post.

  28. 마약 데이터

    Howdy! This is my first visit to your blog! We are a group of volunteers and starting a new project in a community in the same niche. Your blog provided us useful information to work on. You have done a marvellous job!|

  31. WilliamNew

    Воздушные компрессоры https://kompressorgaz.ru/ купить по самым низким ценам только у нас с гарантией и бесплатной доставкой. Широкий ассортимент воздушных поршневых компрессоров.

  36. casibom

    Hi, just required you to know I he added your site to my Google bookmarks due to your layout. But seriously, I believe your internet site has 1 in the freshest theme I??ve came across.Seo Paketi Skype: By_uMuT@KRaLBenim.Com -_- live:by_umut

  39. https://maps.google.nr

    การเดิมพัน รูปแบบ ยี่กีเป็น ชนิด การ เล่นเกม หวยที่
    ได้รับความ ความชื่นชม อย่างมากใน บ้านเมือง ไทย ซึ่งมี ลักษณะคล้ายคลึง กับ การพนัน ลอตเตอรี่ทั่วไป แต่มี ข้อแตกต่าง ในด้าน การคัดเลือก ตัวเลขใด และ กระบวนการ ในการ จ่ายค่า ขาย

    การ ใช้ หวยยี่กีนั้น ผู้ พนัน จะ เลือกได้ เลขเด็ด จำนวน 2-3 เลขมงคล ซึ่ง ก็อาจจะ เป็น เลขชุด ที่มี ความหมายที่พิเศษ หรือตัวเลข ที่ เกิดขึ้น ใน ความถือ
    ของ ต่างๆ จากนั้น
    ส่งไป หมายเลข เหล่านั้น ไปจองซื้อ ที่ ช่องทาง จำหน่าย ลอตเตอรี่ ยี่กี
    ซึ่ง โดยทั่วไป จะ เหมือน จุดจำหน่าย ปลีกทั่วไป
    ในชุมชน

    สิ่งที่ ทำให้ ตั๋ว ยี่กี ได้รับการนิยม มาก
    ก็เพราะว่า อัตราตอบแทน
    การ สร้างรางวัล รางวัล ซึ่งมัก จะ สูงกว่า ลอตเตอรี่
    รัฐบาล โดย โดยเฉพาะเมื่อ ในกรณี เลขที่ ถูก เป็น เลขที่ ที่ ไม่ค่อยจะถูก
    ในหวย รัฐบาล ซึ่งก็ ที่ทำให้ ผู้ ซื้อ ได้รับ ผลตอบแทน
    อันที่ มากกว่า หากเลข ที่
    เลือกได้ ถูกมา

    อย่างไร ที่ การเล่น หวย ยี่กีนั้นก็ ประกอบด้วย ความเสี่ยงสูง สูงมาก เนื่องจาก ลักษณะที่เป็น การ ลงเงินลงทุน อันที่ อาศัยโชคลาภ เป็น ซึ่งอาจ ทำให้ผู้ เดิมพัน สูญเงิน
    เงินจำนวนมากหลายสิบเท่า ในกรณี ไม่ได้ถูกมา รางวัล ดังนั้น จึงควรเล่น
    ตามแนว ความระมัดระวัง

    ในภาพรวม หวย ยี่กีถือเป็น กิจกรรมการพนัน
    ที่ ได้รับการนิยม อย่าง มากมาย ใน
    บ้านเมือง ไทย แม้ว่าจะมี ความเสี่ยงมาก
    มากเกินไป แต่ก็ ก็ยังมี ที่
    ปฏิบัติ ความ ความสนใจเป็นอย่างมาก และ ขอเล่น
    การพนัน ยี่กีอย่างสม่ำเสมอ ทั้ง เพื่าจะ คาดหวัง
    ผล รางวัล อันใด สูงมาก และเพื่อ พยายามแสวงหา ความ
    ความต้องการความตื่นเต้น
    จาก การใช้

    My blog :: เว็บคาสิโนออนไลน์อันดับ 1 (https://maps.google.nr)

  40. Timsothywrart

    В нашем обществе, где диплом – это начало удачной карьеры в любом направлении, многие ищут максимально быстрый путь получения образования. Факт наличия официального документа об образовании переоценить просто невозможно. Ведь диплом открывает дверь перед людьми, желающими вступить в профессиональное сообщество или учиться в каком-либо университете.
    Предлагаем быстро получить этот необходимый документ. Вы можете приобрести диплом, и это будет удачным решением для человека, который не смог закончить обучение или потерял документ. Любой диплом изготавливается аккуратно, с максимальным вниманием к мельчайшим нюансам, чтобы на выходе получился продукт, 100% соответствующий оригиналу.
    Плюсы подобного решения заключаются не только в том, что вы сможете максимально быстро получить свой диплом. Весь процесс организован удобно, с нашей поддержкой. Начав от выбора нужного образца диплома до точного заполнения персональных данных и доставки по стране — все под полным контролем опытных специалистов.
    Таким образом, всем, кто ищет максимально быстрый способ получения требуемого документа, наша компания готова предложить выгодное решение. Заказать диплом – это значит избежать продолжительного процесса обучения и не теряя времени переходить к достижению своих целей, будь то поступление в ВУЗ или начало трудовой карьеры.

    https://diploman-russiyan.com

  44. Duane

    What’s up mates, good piece of writing and pleasant
    urging commented here, I am really enjoying by these.

  45. RonaldPoins

    Купить компрессоры https://kompressoroil.ru/ по самым выгодным ценам в Москве в интернет-магазине. Широкий выбор компрессоров. В каталоге можно ознакомиться с ценами, отзывами, фотографиями и подробными характеристиками компрессоров.

  47. Bert

    May I simply just say what a relief to discover somebody who truly knows
    what they’re talking about on the web. You certainly know how to bring an issue to light and make it important.
    A lot more people really need to look at this
    and understand this side of your story. I was surprised that you are not more popular since you certainly have the gift.

  48. Ramona Ellzey

    I loved as much as you’ll receive carried out right here. The sketch is attractive, your authored material stylish. nonetheless, you command get got an shakiness over that you wish be delivering the following. unwell unquestionably come further formerly again as exactly the same nearly a lot often inside case you shield this increase.

  49. Ryan

    Howdy, i read your blog occasionally and i own a similar one
    and i was just curious if you get a lot of spam feedback?

    If so how do you protect against it, any plugin or anything you can recommend?
    I get so much lately it’s driving me insane so any support is very much
    appreciated.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *